Του Ξενή Χ. Ξενοφώντος
προέδρου Ινστιτούτου Ελληνικού Πολιτισμού

Συμπληρώνονταιφέτος69χρόνιααπότηνιστορικήεπέτειοτουΕνωτικούΔημοψηφίσματοςτης15ηςΙανουαρίου1950κατάτηνοποίαοΚυπριακόςλαόςμεσυντριπτικήπλειοψηφίαεξέφρασεελεύθερατηνβούλησητουγιααπόκτησητουαναφαίρετουδικαιώματοςτηςΑυτοδιάθεσηςκαιΈνωσητηςμεγαλονήσουμετηνΕλλάδα.Την ιδέα για διενέργεια δημοψηφίσματος προώθησε η Εθναρχούσα Εκκλησία της Κύπρου με απόφαση της Ιεράς Συνόδου, σε συνεδρία της στις 18 Νοεμβρίου 1949. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Β ́ ζήτησε από τον Βρετανό κυβερνήτη όπως η αποικιακή κυβέρνηση αναλάβει τη διοργάνωσή του. Η αποικιακή κυβέρνηση αρνήθηκε ενημερώνοντας ταυτόχρονα τον Αρχιεπίσκοπο ότι δεν ετίθετο θέμα αλλαγής του αποικιακού καθεστώτος στην Κύπρο,τονίζοντας ότι το αποτέλεσμα τυχόν δημοψηφίσματος δεν θα είχε καμία απολύτως σημασία.

Την πρωτοβουλία της Εθναρχίας στήριξε σύσσωμος ο λαός συμπεριλαμβανομένης της Αριστεράς που είχε ως εκφραστή της το ΑΚΕΛ.Τον Ιούλιο του 1954 ο Βρετανός υφυπουργός Αποικιών δήλωσε στη Βουλή των Κοινοτήτων ότι “η Κύπρος ως στρατηγική περιοχή ΟΥΔΕΠΟΤΕ [ never] θα μπορούσε να τύχει Αυτοδιαθέσεως.”Αυτή η δήλωση ουσιαστικά επενέργησε ως ταφόπλακα στην προσπάθεια διεθνοποίησης του Κυπριακού αιτήματος, ανοίγοντας τον δρόμογια τον ένοπλο αντιαποικιακό, εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ που ναι μεν δεν πέτυχε την ΕΝΩΣΗ της Κύπρου με την Ελλάδα, οδήγησεόμως στην ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως ανεξάρτητου κράτους μέλους του ΟΗΕ.

Η ντροπή του 2017

Στις αρχές του 2017, η Κυπριακή Βουλή, εν μέσω σκληρών κομματικών αντιπαραθέσεων και έντονων πολιτικών αντεγκλήσεων,ψήφισε τροπολογία για συμπερίληψητου Ενωτικού Δημοψηφίσματος του 1950 στις επετείους που θα εορτάζονται στα σχολεία. Οι θλιβερές σκηνές που εκτυλίχθηκαν στη Βουλή η οποία μετετράπη σε αρένα λόγω της αντίδρασης της ΑΚΕΛικής ηγεσίας στην εγκριθείσα νομοθεσίααλλά και της αλλοπρόσαλλης τακτικής άλλων κομμάτων, δεν μας τιμούν ως Ευρωπαϊκήχώρα, αλλά ούτε και ως κοινωνία που σέβεται τον εαυτό της, την εθνική φυσιογνωμία της και τηνιστορική καταβολή της. Η απόφαση έδωσε αφορμή στον εκπρόσωπο των Τουρκοκυπρίων Μουσταφά Ακκιντζή να αποσυρθεί από τις διεξαγόμενες συνομιλίες για τοΚυπριακό. Μετά τον σάλο πουπροκλήθηκε το θέμα μπαλλώθηκε με νέα τροποποιητική πρόταση που ενέκρινε η Βουλή,η οποία προβλέπει ότι “την αρμοδιότητα για τονκαθορισμό των σχολικών επετείωνστις οποίες γίνεται ανάγνωση μηνυμάτων ή φυλλαδίων στα σχολεία,θα έχει το υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. “

Φρονώ ότι η απόφαση της Βουλής και ο σάλος που προκλήθηκε, αμαυρώνουν την ιστορία της Κύπρου. Βάσει του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας τα θέματα Παιδείας ανήκουν αποκλειστικά στην κάθε Κοινότητακαι συνεπώς δεν εδικαιολογείτο με κανένα τρόπο, ούτε ηαντίθεσηκάποιων κομμάτωνστην ιστορική πραγματικότητα, ούτε ασφαλώς ενομιμοποιείτο η στάση του Μ. Ακκιντζί. Ηεκμετάλλευση της Παιδείας για λόγους κομματικών σκοπιμοτήτων, συνιστά πράξη απεχθή που προσβάλλει τον πολιτικό πολιτισμό και την ίδια την ιστορική μνήμη. Πέραν τούτου, η Ιστορία είναι το βασικότερο θεμέλιο της υπόστασης ενός κράτους, έθνους και λαού. Λαός που δεν γνωρίζει το παρελθόν του δεν μπορεί να οικοδομήσει το μέλλον του. Όταν η αλήθεια της Ιστορίας παραχαράσσεται στο όνομα της ειρήνης και της φιλίας των λαών, όπως λόγου χάριν με τα υπό αναφοράδιαδραματισθέντα στο Κυπριακό Κοινοβούλιο ή με τα κατά καιρούς μεθοδευμένα εγχειρήματακομματικών κύκλων και όχι μόνον, για διαστρέβλωση της ιστορικής πραγματικότητας, μόνο ζημιά προκαλούν.